In deze lessen gaan we dieper in op executieve functies (EF), belangrijke vaardigheden die ons helpen bij het organiseren van onze gedachten, het reguleren van ons gedrag en het nemen van beslissingen in het dagelijks leven. Deze functies, die worden aangestuurd door de prefrontale cortex van de hersenen, zijn essentieel voor het zelfmanagement en het oplossen van problemen, vooral in nieuwe of onverwachte situaties. Het ontwikkelen van deze vaardigheden gebeurt geleidelijk, net zoals taalvaardigheden, en blijft doorgaan tot in de volwassenheid.
Executieve functies zijn niet altijd even makkelijk voor iedereen. Voor leerlingen met TOS (Taalontwikkelingsstoornis) kunnen deze functies extra uitdagend zijn. Dit komt doordat taal en executieve functies nauw met elkaar verbonden zijn. Leerlingen met TOS hebben vaak moeite met hun 'innerlijke taal', wat het lastig maakt om vaardigheden zoals plannen, zelfbeheersing en probleemoplossing goed onder de knie te krijgen.
In deze lessen behandelen we de volgende kernexecutieve functies die belangrijk zijn voor het dagelijks functioneren:
- Jezelf afremmen (inhibitie): Dit wordt officieel "inhibitie" genoemd. Het verwijst naar het vermogen om impulsen te onderdrukken en gecontroleerd te reageren in plaats van impulsief te handelen.
- Omgaan met emoties: Dit valt onder "emotieregulatie". Het gaat om het beheersen en aanpassen van emoties op een gepaste manier, afhankelijk van de situatie.
- Werkgeheugen gebruiken: Dit wordt "werkgeheugen" genoemd. Het betreft het vermogen om informatie vast te houen en te manipuleren gedurende korte tijd terwijl je een taak uitvoert.
- Plannen en organiseren: Dit valt onder "planning" en "organisatie". Dit zijn executieve functies die helpen om doelen te stellen, stappen te bedenken en volgorde aan te brengen in wat er gedaan moet worden.
In dit programma richten we ons op de executieve functies die het meest direct invloed hebben op het dagelijks functioneren van leerlingen met TOS. Hoewel er nog andere executieve functies zijn, hebben we ervoor gekozen om ons te concentreren op de kernfuncties die vaak de grootste uitdagingen vormen voor leerlingen met TOS.
